Hiện nay các nền tảng vi phạm ngày càng nhiều, trong đó chủ yếu là Facebook, Youtube, Tiktok. Một số nền tảng video ngắn cũng khai thác thông tin, hình ảnh đã đăng tải trên cơ quan báo chí. Đã có nhiều video ngắn theo dạng cắt cúp thông tin, ảnh từ nhiều cơ quan báo chí khác nhau để tổng hợp thành video riêng. Thực tế cho thấy hiện nay có hàng loạt các Fanpage có lượng người theo dõi lớn với hàng triệu thành viên, thường xuyên thêm thắt, bóp méo thông tin báo chí đăng nhằm mục đích định hướng dư luận theo chiều hướng khác. Những bức ảnh được gắn logo của cơ quan báo chí cũng bị cắt bỏ, thêm thông tin logo của trang fanpage đó và họ coi sản phẩm này như của chính họ sản xuất.

Như năm 2023, bài viết “Khu tập thể tồi tàn, khát ánh sáng mặt trời nằm ngay cạnh hồ Gươm” của Báo điện tử Dân trí sau khi đăng tải đã bị hàng loạt trang mạng xã hội sử dụng hình ảnh nhưng cắt hết logo. Một kênh Fanpage khác sau khi đăng 1 tiếng đã thu hút 23.000 lượt yêu thích, 2.300 bình luận và hơn 200 lượt chia sẻ. Ngoài ra, bài viết còn bị một số đối tượng đăng lên mạng xã hội về bất động sản nhằm mục đích kinh doanh bất động sản.

Nhà báo Phạm Tuấn Anh nhận định: Những bài viết, những bức ảnh của cơ quan báo chí được cắt ghép, chỉnh sửa và đăng tải lên trên những trang có hàng trăm nghìn, hàng triệu lượt theo dõi, lượng xem sẽ thu hút doanh thu quảng cáo lớn, những doanh thu này chính là dựa trên mồ hôi công sức, sự sáng tạo của người làm báo, của các tòa soạn báo chí. Được biết, dù đã có các quy định pháp luật về bản quyền báo chí với nhiều lần sửa, tùy vào mức độ vi phạm, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tuy nhiên ý thức tuân thủ bản quyền ở nhiều đối tượng vẫn chưa được cao. Nhiều độc giả tiếp nhận thông tin nhưng không có những kiến thức, kỹ năng để phân biệt đâu là thông tin chính thống, thông tin không có bản quyền.

Báo chí cần phải đấu tranh để thu về nguồn lợi tài chính xứng đáng

Từ thực trạng đó, Tổng Biên tập Báo Dân trí Phạm Tuấn Anh cũng đưa ra 4 nhóm giải pháp để hạn chế tình trạng các nền tảng mạng xã hội vi phạm bản quyền báo chí trong đó nhấn mạnh vào tinh thần chủ động của các cơ quan báo chí. Ông cho rằng, các cơ quan báo chí cần chủ động áp dụng các giải pháp công nghệ để tự bảo vệ và cảnh báo khi tin, bài của bên mình bị lấy mà chưa được sự đồng ý.

Ngoài ra, cần chủ động đấu tranh công khai, trực diện các cá nhân và tổ chức có hành vi vi phạm bản quyền trên báo chí. Bên cạnh đó, có thể ủy quyền cho bên thứ 3 (luật sư, tổ chức hành nghề luật, tổ chức đại diện sở hữu công nghiệp được cấp phép) nhằm bảo vệ quyền lợi của mình theo cách chuyên nghiệp nhất. Đặc biệt là việc hình thành trung tâm bảo vệ bản quyền tác phẩm báo chí có sự tham gia của các bên báo chí, công nghệ và cơ quan quản lý nhà nước.

Ở một góc độ khác, nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn - Tổng Biên tập báo Thanh Niên cho rằng: “Dù không phải toàn bộ, nhưng hiện tượng này không thể phủ nhận đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sa sút về doanh thu của các cơ quan báo chí đàng hoàng. Nơi chúng tôi hằng ngày phải trả nhuận bút cho phóng viên tương xứng với chất lượng lao động của họ, trả phí bản quyền các bản tin thông tấn trong và ngoài nước, cũng như vô số chi phí khác”.