Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến, Phó Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng, phát triển 5 huyện thành quận của thành phố Hà Nội; các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy: Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Vũ Đức Bảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn; các Phó Chủ tịch UBND thành phố: Hà Minh Hải, Nguyễn Mạnh Quyền và lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương dự hội nghị.

Các đồng chí lãnh đạo thành phố tham dự phiên họp. Ảnh: Mai Hữu

Các huyện Đông Anh, Gia Lâm đã đủ điều kiện lên quận

Báo cáo kết quả thực hiện Đề án của 5 huyện 6 tháng đầu năm 2024, theo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Anh Quân, huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm đã hoàn thành các tiêu chí và đủ điều kiện theo tiêu chuẩn tối thiểu quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hiện, hai huyện đang phối hợp với Sở Xây dựng và Sở Quy hoạch - Kiến trúc hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Xây dựng xem xét, công nhận các tiêu chuẩn trình độ phát triển cơ sở hạ tầng khu vực dự kiến thành lập quận, phường, làm cơ sở hoàn thiện Đề án thành lập quận trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt.

Đối với các huyện: Thanh Trì, Hoài Đức và Đan Phượng, về nhóm tiêu chuẩn “Diện tích tự nhiên” và “Quy mô dân số”, cả 3 huyện đều đạt tiêu chí thành lập quận; tuy nhiên, với tiêu chí thành lập phường, cả 3 huyện đều chưa đạt. Nhóm tiêu chuẩn “Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội” và “Hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị”, cả 3 huyện đều chưa đạt 100% tiêu chí thành lập phường, thành lập quận.

Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Anh Quân báo cáo tại phiên họp. Ảnh: Mai Hữu

Về khó khăn, vướng mắc, theo quy định, phạm vi đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị đã được công nhận phải trùng với phạm vi dự kiến thành lập đơn vị hành chính đô thị. Hiện tại, thành phố Hà Nội chưa phê duyệt Chương trình phát triển đô thị. Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, 4 huyện Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Đan Phượng vẫn còn diện tích đất nằm ngoài khu vực phát triển đô thị. Trong đó, huyện Đan Phượng là đơn vị khó đáp ứng được yêu cầu quy hoạch đô thị toàn bộ ranh giới huyện. Về thực hiện các tiêu chí, hầu hết các xã của 5 huyện chưa bảo đảm tiêu chí tự cân đối thu, chi ngân sách.

Phương hướng trong thời gian còn lại của năm 2024, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, đối với huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm phối hợp với Sở Nội vụ và các sở, ngành liên quan hoàn thiện công tác lập hồ sơ Đề án và làm việc với các bộ, ngành trung ương thẩm định; phấn đấu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận vào quý IV-2024 hoặc đầu quý I-2025.

Huyện Thanh Trì và huyện Hoài Đức đẩy nhanh tiến độ thực hiện và hoàn thành các dự án thuộc đối tượng đạt tiêu chí, Đề án; phấn đấu huyện Thanh Trì trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt Đề án thành lập quận vào quý II-2025 và huyện Hoài Đức vào quý III-2025. Huyện Đan Phượng chủ động phối hợp với các sở, ngành tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tiếp tục thực hiện các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành Đề án.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Mai Hữu

Cơ hội thay đổi tư duy về triết lý phát triển đô thị

Thảo luận tại phiên họp, trước những khó khăn, vướng mắc, đề xuất của các địa phương về các tiêu chí cụ thể, đại diện các sở, ngành và thành viên trong Ban Chỉ đạo đã trực tiếp trao đổi bổ sung giải pháp để hoàn thành các tiêu chí và những vấn đề liên quan đến quy hoạch, cân đối thu chi ngân sách… Trong đó, xác định việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương và nâng cao đời sống của nhân dân là vấn đề quan trọng nhất cần hướng đến; đồng thời, việc phát triển huyện thành quận trong giai đoạn hiện nay cần bám sát các quy định của Luật Thủ đô năm 2024, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến khẳng định, thành phố đã tạo cơ chế, chính sách đầy đủ để các huyện có cơ hội hoàn thiện các bộ tiêu chí huyện thành quận, đồng thời quyết tâm đưa 5 huyện hoàn thành chương trình nông thôn mới nâng cao bằng những chính sách cụ thể.

Đối với vấn đề chỉ tiêu cân đối thu - chi ngân sách tại các huyện Thanh Trì, Hoài Đức, Đan Phượng, đồng chí Nguyễn Thị Tuyến đề nghị các huyện đẩy nhanh tiến độ đấu thầu lựa chọn các nhà đầu tư dự án, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu tự cân đối ngân sách cấp huyện; đối với cân đối ngân sách cấp xã, thành phố sẽ báo cáo Bộ Tài chính về việc khi thực hiện chính quyền đô thị, cấp phường chỉ là cấp dự toán.

Đồng chí Nguyễn Thị Tuyến đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo cập nhật các quan điểm mới, xác định quy trình chuẩn trong thiết lập hồ sơ, bảo đảm thuyết trình đầy đủ, thuyết phục trình cấp có thẩm quyền; đồng thời, UBND thành phố cần phối hợp với các bộ, ngành thống nhất một số quan điểm trước khi hồ sơ được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh kết luận phiên họp. Ảnh: Mai Hữu

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định, quan điểm của thành phố triển khai xây dựng, phát triển 5 huyện thành quận nhằm thay đổi một cách thực chất về cơ sở vật chất, đời sống người dân ở tất cả các mặt.

"Đây là cơ hội rất tốt cho Hà Nội nhằm thay đổi tư duy về triết lý phát triển đô thị, phát triển Thủ đô”, đồng chí Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh, phấn đấu ít nhất đến cuối năm 2024, huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm được công nhận thành quận; năm 2025, thành phố tập trung đưa huyện Thanh Trì và huyện Hoài Đức thành quận. Để đạt được mục tiêu này, các sở, ngành thành phố, với vai trò đầu mối, phối hợp cùng cơ quan chuyên môn của các bộ, cơ quan trung ương để chủ động giải quyết những khó khăn, tạo điều kiện cho các huyện hoàn thành các tiêu chí và thực hiện các giải pháp, nhiệm vụ trong thời gian tới của Ban Chỉ đạo.